Inhabilitados catro exconcelleiros de Pontedeume por prevaricar en 2002
Deron licenza para unha casa en chan protexido a sabendas de que era ilegal
Autorizar un chalé en chan protexido a propósito de que era ilegal supúxolles unha multa de 1.080 euros e a inhabilitación para cargo público a catro exediles de Pontedeume (dous do PSOE e dous do BNG), xa retirados da política local. A condena por prevaricación urbanística chégalles dez anos logo de participar na Comisión de Goberno do Concello de Pontedeume que o 30 de maio do 2002 autorizou a un veciño desta localidade coruñesa a levantar unha casa unifamiliar nunha leira de 2.500 metros cadrados o lugar de Casquido, na parroquia eumesa de Nogueirosa.
Uns meses antes, a secretaria municipal advertira nun informe xurídico datado o 26 de decembro de 2001 que a vivenda invadía unha "zona de protección costeira" e informaba desfavorablemente á licenza. Aínda así, os catro edís da comisión de goberno votaron a favor. O seu argumento para xustificar un delito urbanístico foi que se estaban levantando outras construcións na mesma zona "en chan clasificado na achaiadura municipal como non urbanizable" e que denegarlle a vivenda a este veciño sería "un agravio comparativo", en palabras de Manuel Rei, do BNG, e un dos catro exediles condenados.
Por medio, cruzouse a Axencia Galega de Protección dá Legalidade Urbanística (APLU) da Xunta, adscrita á Consellería de Política Territorial, que en 2003 enviou ao Seprona a constatar a existencia de "varias casas en fase de execución en chan protexido" e formalizou a denuncia. A vivenda en cuestión tampouco se axustou ao proxecto técnico xa que superaba "amplamente" as dimensións e altura permitida.
Da instrución ocupouse un xulgado de Betanzos que tardou anos en remitir a causa ao tribunal coruñés. Dez anos despois, e coa casa en pé, o xulgado do penal número 1 da Coruña condenou a Xullo Yáñez Bengoa, Manuel Allegue Curbeira, Manuel Rei Romeu e Emilio Salorio Fraga por un delito contra a ordenación do territorio e o urbanismo.
Ao xuíz non lle cabe dúbida de que os exconcejales "votaron a favor da licenza a propósito da súa ilegalidade, inxustiza e arbitrariedade" e desoyendo "con absoluto desprezo" as advertencias da secretaria que "claramente expúxolles que era contrario a dereito" para dar luz verde a unha construción "á marxe da legalidade".
O maxistrado Javier Clemente Lázaro imponlles aos catro exediles unha sanción de seis euros diarios durante seis meses para cada un ademais de inhabilitalos para calquera cargo"de natureza electiva e ámbito local" por un período que non se concreta no fallo.
O nacionalista Manuel Rei exerceu de alcalde accidental na comisión de goberno que lles custou a condena a el e a Salorio, o seu compañeiro de filas, xunto aos socialistas Allegue e Yáñez. Entre os imputados tamén figuraba o arquitecto técnico municipal, Manuel Ignacio Valente García, que redactou un informe favorable a construír unha casa nunha zona de protección litoral. O xuíz condena aos catro políticos pero absolve ao perito nunha sentenza de 14 páxinas datada o 16 de xullo e que xa foi recorrida polos catro exconcejales ante a Audiencia Provincial da Coruña. O atraso da xustiza en ditar sentenza tras un procedemento de "tramitación relativamente sinxela" funcionaron como atenuante.
O letrado dos concelleiros, José Luís Arangurén, explica que o mesmo ateigado da Garda Civil que motivou a denuncia figuraban outras tres construcións unifamiliares similares á de Casquido que os tribunais non atopou irregulares. "Tres foron sobreseídas e esta é condenatoria", expón. Opina que estes problemas urbanísticos derivan dunha modificación da Lei do Só que provocou "un maremágnum de normas irreconciliables e interpretables que invitaban á confusión".
Na mesma zona de Pontedeume, en terreos próximos á desembocadura do río Eume, foron denunciadas sete vivendas e unha ampliación de tellado por presuntas irregularidades urbanísticas.