29 de set. de 2011

Hai alternativas aos recortes




Vicenç Navarro

Catedrático de Políticas Públicas da Universidade Pompeu Fabra

Ilustración de Mikel Jaso

Estanse facendo en España recortes moi substanciais do gasto público social que financia as transferencias públicas (talles como as pensións e as axudas ás familias) e os servizos públicos (talles como a sanidade, a educación, os servizos de axuda ás persoas con dependencia, as escolas de infancia, os servizos sociais, entre outros) que representan a maior redución do Estado do benestar español que este sufra nos 33 anos de democracia. Estes recortes estaos realizando o Goberno central, así como gran número de gobernos autonómicos, habendo sido particularmente acentuados en Catalunya.

Tres observacións teñen que facerse por mor destes feitos. Unha é que ningún destes recortes estaba anunciado nos programas electorais dos partidos gobernantes que os están facendo. En realidade, todos eles subliñaron nas súas campañas electorais que non realizarían recortes nas transferencias e servizos que están sendo recortados. A segunda observación é que estes recortes preséntanse, tanto polo establishment político como polo mediático, como inevitables e necesarios, e responden ?segundo tales establishments? á presión externa dos mercados financeiros, os cales sinalan a necesidade de realizar tales recortes. Este argumento de inevitabilidad e necesidade calou na opinión popular como consecuencia dunha promoción masiva por parte dos medios de información de maior difusión (tanto públicos como privados) do país, que estiveron apoiando tales recortes. Un dos rotativos de maior difusión presentou antonte unhas enquisas mostrando que, postos a escoller, había máis españois que, para reducir o déficit, preferían os recortes á subida de impostos. Parecería, pois, que os recortes que se están levando a cabo teñen o apoio popular que os legitimiza.

Este argumento de inevitabilidad, con todo, é profundamente erróneo. E a percepción de apoio popular está tamén equivocada. Miremos primeiro o argumento de que os recortes tan intensos do gasto público social débense á presión dos mercados. A lectura dos informes das axencias de valoración de bonos e dos maiores centros financeiros mostra unha variabilidade de opinións. Así, en ocasións expresan inquietude sobre o tamaño do déficit e da débeda pública, pero noutras ocasións, como agora, mostran gran preocupación pola falta de crecemento económico. En canto á redución do déficit, tales institucións financeiras non indican como debería realizarse. Un xeito é mediante os recortes de gasto público social, pero non é nin a única nin o mellor xeito de conseguilo. Unha alternativa é aumentando os impostos. Así, en lugar de conxelar as pensións (co que se intentan aforrar 1.200 millóns de euros), poderíanse conseguir 2.100 millóns de euros mantendo o Imposto do Patrimonio, ou 2.552 millóns se se anularon as rebaixas dos impostos de sucesións, ou 2.500 millóns se se reverteu a baixada de impostos das persoas que ingresan máis de 120.000 euros ao ano, recortes dos impostos apoiados ?todos eles? polos partidos que agora fan estes recortes de gastos.
Ou en lugar dos enormes recortes en sanidade que intentan conseguir un aforro de 6.000 millóns, poderían anular a baixada do Imposto de Sociedades das grandes empresas que facturan máis de 150 millóns de euros ao ano (e que representan só o 0,12% de todas as empresas), recollendo 5.300 millóns de euros. Ou en lugar de recortar os servizos públicos como sanidade, educación e servizos sociais (logrando un total de 25.000 millóns de euros), poderían corrixir a fraude fiscal das grandes fortunas, da banca e das grandes empresas (que representa o 71% de todo a fraude fiscal), recollendo moito máis, é dicir, 44.000 millóns.

Ou, en lugar de reducir os servizos de axuda ás persoas con dependencia (intentando aforrar 600 millóns de euros), poderían reducir o subsidio do Estado á Igrexa católica para impartir docencia da relixión católica nas escolas públicas, ou eliminar a produción de novo equipamento militar, como os helicópteros Tigre e outros armamentos.

O feito de que se escollese facer os recortes citados sen nin sequera considerar estas alternativas non ten nada que ver (insisto, nada que ver) coas presións dos mercados financeiros. A redución do déficit público podería haberse logrado revertendo as enormes rebaixas de impostos que beneficiaron primordialmente ás rendas superiores (unha persoa que ingrese máis de 300.000 euros ao ano viu reducir os seus impostos durante o período en que España estivo gobernada por Aznar e por Zapatero un 37%, mentres que a gran maioría da poboación apenas notou esta baixada).

O suposto apoio popular a tales recortes non pode derivarse da pregunta sesgada e tendenciosa de preguntarlle á poboación se para reducir o déficit prefiren os recortes no Estado do benestar ou o aumento dos impostos. A palabra ?impostos?, sen aclarar de quen, xera sempre unha resposta predicible de rexeitamento. Pero se, en lugar de utilizar o termo xenérico ?impostos?, utilizásese o aumento de impostos citados neste artigo, que se centra primordialmente nas rendas superiores (revertendo as enormes reducións que lles beneficiaron) e que non afecta á gran maioría da cidadanía, a resposta sería oposta á que aquela pregunta tendenciosa indica. Que estas alternativas non teñan a centralidade política ou a exposición mediática que teñen os recortes débese a que as rendas superiores, a banca e a gran patronal, teñen moito máis poder sobre o Estado español que as clases populares, que son as que están máis afectadas polos recortes.

28 de set. de 2011

Cero en economía



Débeda dos tres últimos anos do Concello de Pontedeume (Fonte: Banco de España)

2008:
302.000Euros35.28por habitante

2009:
157.000Euros18.34por habitante

2010:
19.000Euros2.22por habitante

POBLACION:
8.561 habit.



Por outra banda: Pontedeume deixa de ingresar un millón de euros por débedas pendentes de cobro (Fonte: interventora municipal).
Promotores inmobiliarios, Aquagest, hostalería,licenzas, terrazas, e un longo etcétera. Unha suma que sacaría a Pontedeume dos números vermellos pero que os alcaldes das distintas corporacións non teñen demasiado interese en cobrar. Os impostos que uns non pagan impiden investir en obras públicas ou en accións sociais.

16 de set. de 2011

Antes e agora da casa de D. Pablo

Antiga casa de D. Pablo
A primeira licenza concedida á casa de D. Pablo polo goberno de Belarmino Freire foi denunciada polo colectivo Fusquenlla que obrigou á paralización das obras. Posteriormente o promotor solicitou permiso para continuar a construción amparándose en novos proxectos que, se ben tentaban correxir algunhas das ilegalidades que motivaron a suspensión, aínda mantiñan un cúmulo de despropósitos que atentaban contra as normas subsidiarias vixentes no concello de Pontedeume.
A última vez que Progasa 2000 presentou un proxecto de legalización este foi rexeitado tanto polos técnicos do Concello como pola propia Secretaria. As razóns: non se poden dar como aprobadas licenzas que vaian en contra do planeamento urbanístico vixente.
Mais  o alcalde Gabriel Torrente non obrigou a paralizar as obras que os promotores continuaron, amparándose no silencio do goberno municipal. Unha nova versión desa política tan eumesa do "ti vai facendo". Mentres tanto algúns compradores instálanse nas vivendas sen ter licenza municipal de primeira ocupación. 
Se o goberno de Freire foi o responsábel incial deste infortunio urbanístico, non o é menos o goberno de Torrente que mirou para outro lado e permitíu que as obras finalizasen cando os informes eran desfavorabeis. As posibeis consecuencias no caso dunha intervención xudicial poden ser catastróficas para os propietarios das vivendas adquiridas.
O Concello non pode dar licenza de primeira ocupación só risco de incorrer nun delito de prevaricación. Se o proxecto xa non se axustaba á normativa vixente, o resultado aínda menos. Varios trasteiros que figuran nos planos presentados por Progasa 2000 foron acondicionados e engadidos a unha das vivendas para aumentar a súa habitabilidade. E o goberno local coñece perfectamente a situación na que se atopa esta e outras vivendas do inmóbel. Ese mesmo goberno que denunciou na pasada campaña electoral que o que era á sazón concelleiro de urbanismo cando foi concedida  a primeira licenza resultaba ser propietario agora de varios inmobeis no edificio. Nun elemental exercicio de coherencia o PP non pode agora legalizar as obras da antiga casa de D. Pablo.


11 de set. de 2011

Isto non pode volver suceder

Un condutor nun enorme estado de embriaguez invadíu onte a beirarrúa da Av. Dr. Vilanova e empotrou a súa furgoneta contra unha vivenda. A esa hora eran moitos os veciños que baixaban por esa mesma rúa para celebrar as festas da vila. Resulta incríbel que non houbese ningún accidentado. A probabilidade de que ocorrese algunha morte era moi elevada. A imaxe resulta clarificadora.
Non abonda cunha política de retirada de puntos ou sancións económicas para este tipo de delitos. Esta clase de individuos, irresponsabeis e causante de actos criminais, que desprezan a vida dos demais, merecen ser tratados como auténticos delincuentes. A vida humana non pode estar a mercede de dementes alcolizados. A sociedade necesita unha lexislación eficaz capaz de poñer freo ás numerosas infraccións que cometen imprudentes condutores.
E ás autoridades hai que esixirlles a adopción de medidas preventivas. Na mesma avenida na que ocorreu o accidente, as beirarrúas estaban ocupadas por centos de vehículos que obrigaron aos peóns a circular polo medio da estrada durante case todo o día. Poden alegar que é unha situación excepcional durante un día especial mais a seguridade cidadá esta por riba de inetereses festeiros. A celebración de actos festivos non presupón deixar de lado as leis de tráfico. Estas están feitas para protexer a integridade das persoas e os poderes públicos teñen a obriga de velar polo seu cumprimento as vintecatro horas do día, todos os días do ano.

4 de set. de 2011

A desprotección das Fragas do Eume

O parque natural das Fragas do Eume está considerado un Lugar de Importancia Comunitaria (LIC), catalogación previa para acadar a titulación de Zona de Especial Conservación (ZEC). Estas son áreas de grande interese medioambiental necesarias para a conservación da diversidade e nas que a Unión Europea ten postas as súas esperanzas. 

E precisamente son as autoridades europeas as que amonestan ao goberno por non elaborar os plans de conservación destes lugares que xa deberían ser declarados Zonas de Especial Conservación, entre eles as Fragas do Eume. Advirten ao Goberno de España que poden tomar medidas legais e abrir un expediente de infracción xunto cunha demanda ante o Tribunal de Xustiza da UE.

Se aceptamos que os espazos protexidos son unha fonte de riqueza medioambiental á vez que propician unha economía baseada no turismo sostíbel, o desinterese que amosan os gobernantes raia a delincuencia institucional. Galiza é a comunidade do estado que menos espazo protexido ten declarado. Só un 12% do territorio galego goza deste tipo de protección fronte a unha media estatal do 22%. Non contentos con estar á cola permítense obviar as directices comunitarias relativas á protección do espazos naturais. O abandono das Fragas do Eume é a ciencia certa un dos máis graves que se dá nos LIC. O parque natural perdeu nas últimas décadas un 20 % do seu hábitat por mor da masiva invasión do eucalipto; o Eume, arteria do parque, é xa un río en estado terminal; a industria pontesa máis contaminante (e as previsíbel  mina de andalucita) está a exterminar a flora e fauna que habita dende milleiros de anos no corazón das fragas. En suma, unha total falta de compromiso por parte dos que están obrigados a garantir a conservación da natureza.