Sanxenxo, o municipio galego que máis costa destruíu durante os anos de burbulla inmobiliaria, inclúese entre os 25 peores do Estado
É a sexta comunidade autónoma que máis costa destruíu
Nigrán, Vigo ou Pontevedra destruíron máis do 70% do seu litoral
Greenpeace presentou en roda de prensa, a decimotercera edición do informe Destrución custe o que custe 2013 no que por primeira vez e mediante o uso de imaxes de satélite analízase, municipio por municipio, a situación dos primeiros 500 metros de costa de Galicia.
Esta comunidade xa destruíu unha quinta parte desta franxa de litoral. De entre os 71 municipios litorales galegos, Greenpeace sinala cales sucumbiron máis á burbulla inmobiliaria pero tamén que municipios teñen unha costa máis protexida. Ademais o informe mostra como a nova Lei de Costas supón unha nova ferramenta para urbanizar o litoral. Greenpeace conclúe que a ocupación da primeira liña de costa foi masiva e que este proceso verase reforzado pola nova Lei de Costas, que supón unha nova ferramenta para seguir urbanizando o litoral.
Os datos do noso informe mostran unha costa inundada de ladrillo. Serven para reflexionar sobre o que sucedeu e decidir que tipo de xestión do litoral queremos no futuro. Agora, os alcaldes e alcaldesas teñen na súa man a protección do litoral e o desenvolvemento económico sostenible dos seus municipios?, declarou María José Cabaleiro, directora de Campañas de Greenpeace.
Sanxenxo, o municipio costero máis destruído de Galicia
Greenpeace identificou os 25 peores municipios do Estado (1) a partir de distintas variables analizadas. Entre elas, a maior superficie absoluta artificial, a maior superficie artificial na franxa dos primeiros 500 metros respecto de a total do municipio, os municipios que máis rápido creceron e os que antes deixarían de ter chan natural. En Galicia atópase un destes municipios, Sanxenxo (Pontevedra).
A costa do concello de Sanxenxo ten unha gran presión urbanística sobre unha parte do litoral, que se traduciu na invasión do dominio público marítimo-terrestre. Neste municipio realizáronse varios deslindes, que ao non finalizarse nun tempo razoable permitiron que os límites da zona de servidume de protección non estivesen claros, propiciando unha gran desorde urbanístico. Constructoras como Construcuatro, do deputado e ex alcade Telmo Martín foron multadas por invadir a praia.
As cifras da desprotección
Para entender a magnitude da destrución basta con sinalar que a franxa dos primeiros 500 metros de costa representa tan só 0,55% da superficie de chan do Estado. Pero en Galicia, só esa franxa dos primeiros 500 metros, representa un 1,59% respecto ao total da comunidade. Ocupa o sexto lugar das dez CC. AA. con máis superficie artificial na costa, o 19%. E por provincias, Pontevedra está á cabeza co 32% da súa costa destruída, seguida da Coruña co 13% e Lugo co 10%.
A escala municipal, Cangas do Morrazo (Pontevedra), Rianxo (A Coruña), Fisterra (A Coruña), Muros (A Coruña) e Ferrol (A Coruña) serían os cinco concellos galegos que máis rápido destruíron o seu patrimonio natural durante os anos de burbulla inmobiliaria.
Doutra banda, os municipios máis urbanizados son, segundo o valor da porcentaxe de superficie construída nos primeiros 500 metros de costa: Nigrán (Pontevedra) co 71% da franxa dos 500 metros urbanizados, Vigo e Pontevedra co 70%, A Coruña co 69% e Fene (A Coruña) co 68%.
A costa máis protexidaGreenpeace sinala positivamente que Galicia posúe o 21% dos 155 municipios costeros que construíron menos na súa primeira liña de costa (2). Un total de 33 concellos galegos teñen apenas un 3,2% de ocupación na franxa dos primeiros 500 metros de costa. Fronte a aqueles municipios que destruíron o litoral, outros optaron por protexer unha parte importante da súa costa. Con todo, moitos municipios ven na protección ambiental un escollo económico e promueven activamente a desclasificación dos espazos protexidos. Bueu (Pontevedra), con 38% de chan protexido na costa; Riveira (A Coruña), co 35%; Vigo (Pontevedra), co 29% ou Vilagarcia de Arousa (Pontevedra) co 8%, son os municipios con maior protección efectiva con figuras de protección efectiva baixo normativa de parques protexidos, polo menos sobre o papel.
Cambio climático
A construción de urbanizacións e infraestructuras na costa aumenta exponencialmente o risco por efecto do cambio climático e maior exposición a inundacións ou a torrentes. A conservación do estado natural da franxa dos primeiros 500 metros é esencial, xa que actúa como barreira de protección. Galica verá aumentar o seu nivel medio do mar ata 35 centímetros. Para amortiguar os posibles impactos en portos, necesitarase aumentar o tamaño das estruturas en noiro, das zonas moi expostas ao oleaje exterior ata un 50%.
Previsións para 2030
Aínda que moitos municipios xa teñen urbanizado máis do 90% da súa costa, outros aínda dispoñen de boa parte sen urbanizar. A nova Lei de Costa permite que se reduza a protección de 100 a 20 metros en determinados tramos o que significa que si se segue construíndo nestas zonas, a costa sufrirá un colapso total en 124 anos.
A pesar do parón absoluto da construción a partir de 2008, a principal ameaza actual é a cantidade de chan declarada como urbanizable aínda que non urbanizada ou os novos impulsos do sector turístico residencial. Ademais, coa escusa da crise económica e debido aos recortes, existe o risco de que calquera proxecto de construción poida ser aprobado por uns controis máis laxos ou inexistentes. Xa o vimos coa nova Lei de Costas?, declarou Alicerce Marcos, responsable da campaña de Costas.
A nova Lei de Costas, lonxe de fortalecer a protección do litoral,permite novas formas de explotación. A costa, que na anterior lei contemplábase como un recurso natural finito, transfórmase neste novo texto nunha superficie de desenvolvemento económico. Con todo, aínda existe unha oportunidade si empézanse a tomar medidas concello a concello.
Greenpeace propón as seguintes medidas: os municipios deben declararse insumisos na aplicación da nova Lei de Costas e a UE debe parar esta nova Lei, os plans urbanísticos municipais deben ser revisados para non permitir máis construcións; os parques naturais deben ser respectados, non de debe construír en zonas de risco por cambio climático e ademais débese promover unha fiscalidad verde para favorecer aos municipios mellor conservados. A participación ambiental debe ser fundamental en todos estes procesos.
Notas
(1) Unha breve explicación das causas e o desenvolvemento urbanístico e industrial destes municipios pódese atopar neste documento
(2) Municipios menos urbanizados (na lista dos 155 municipios menos construídos do Estado):
Arteixo (A Coruña)
Barreiros (Lugo)
Bueu (Pontevedra)
Cabana de Bergantiños (A Coruña)
Camariñas (A Coruña)
Carballo (Pontevedra)
Agarimo (A Coruña)
Carnota (A Coruña)
Cedeira (A Coruña)
Corcubión (A Coruña)
Dumbria (A Coruña)
Fisterra (A Coruña)
Foz (Lugo)
Malpica de Bergantiños (A Coruña)
Mañon (A Coruña)
Muros (A Coruña)
Muxia (A Coruña)
Narón (A Coruña)
Noia (A Coruña)
Oia (Pontevedra)
Ou Rosal (Pontevedra)
Ortigueira (A Coruña)
Outes (A Coruña)
Ou Vicedo (Lugo)
Paderne (A Coruña)
Ponteceso (A Coruña)
Porto do Son (A Coruña)
Ribadeo (Lugo)
Rianxo (A Coruña)
Valdoviño (A Coruña)
Vimianzo (A Coruña)
Vilaboa (Pontevedra)
Vilanova de Arousa (Pontevedra)
GREENPEACE
