27 de nov. de 2008

A Cátedra


Unha asociación de escritores pedíu recentemente que un edificio público de Pontedeume fose bautizado co nome de Ramiro Fonte, petición que merece ser atendida dada a relevancia que este escritor eumés tivo no panorama literario de Galiza. Os socialistas do PSdG apresuráronse a pedir que a biblioteca municipal fose coñecida co nome do escritor. E precisamente o edificio da biblioteca ten xa un nome que é coñecido pola maioría dos eumeses e non eumeses. A Cátedra é xa un símbolo na nosa vila do que representou un avance cultural nos tempos nos que a cultura estaba agochada en sectores elitistas da sociedade. Recollendo a información que X.M. Domínguez García publica na revista Cátedra, é no século XVI cando aparecen en España unha serie de instituciòns educativas chamadas "cátedras" ou "escolas de gramática". A de Pontedeume foi fundada no ano 1580 polo entón rexedor da vila, Juan Beltrán de Anido. Pódese afirmar polo tanto que o nome co que foi bautizado este singular edificio ten unha antigüidade de catro séculos e obedecía ao uso que del se esperaba: a ensinanza do latín ao servizo dos habitantes da vila. Hai que apreciar o enorme interese cultural que este tipo de iniciativas tiña nunha época na que o acceso aos estudos eran un raro privilexio de certos sectores relacionados sobre todo coa igrexa católica.
Ninguén negará o significado patrimonial que este nome ten na historia de Pontedeume. A Cátedra foi o primeiro intento de achegar a cultura aos veciños e dende entón así é coñecido polos cidadáns un edificio que tamén forma parte do noso patrimonio arquitectónico. Mesmo cando na ditadura foi utilizado como cuartel da Garda Cívil, os pontedeumeses non deixaron de referirse a este lugar como a Cátedra.
Que agora se tente cambiar o seu nome polo de un escritor que merece o recoñecemento social deste pobo é un desacerto que prexudica a uns e outros. Non parece probábel que Ramiro Fonte aprobase este cambio de nome dun edificio ao que el se referíu sempre como A Cátedra. Nin á veciñanza de Pontedeume lle resultá doado mudar o seu nome polo do insigne escritor. O sentido común exixe procurar outra alternativa para honrar a memoria de Ramiro Fonte